Alweer anderhalve week geleden nam ik het busje naar Malena. Ik vertelde al eens hoe je in Panama City de taxichauffeur uitlegt waar je moet zijn door middel van een complete routebeschrijving; links na dat restaurant, voorbij het park, achter het tankstation, tweede straat naar links, dat huis met het rode dak, en dan daarnaast. Buiten de stad, in de busjes, is de benadering nog persoonlijker. Daar zeg je gewoon, ik moet naar Maria in Malena. Als je zo snel even niet op de achternaam van Maria komt noemen je busgenoten diverse Maria’s op in Malena en uiteindelijk wordt je voor de deur van de juiste Maria afgezet. Zo’n busje rijdt een route van anderhalf uur, en de chauffeur kent blijkbaar iedereen op de route. De busjes doen tegelijkertijd dienst als postorderbedrijf, onderweg worden pakketjes, brieven en boodschappen afgegeven en weer afgeleverd.

Vier dagen was ik in Malena, aan de westkust van het Azuero schiereiland…In het dorpje Malena staan zo’n 32 huizen en wonen tig, volledig biologische, kippen, koeien, paarden, varkens, biggetjes, iguana’s en natuurlijk, baby schildpadjes! In die vier dagen hielp ik honderdvijftig schildpadjes op weg naar hun eerste duik in de zee. Het zal tot twintig jaar duren voordat ze weer vin op land zetten en terugkeren in Malena om eieren te leggen, dan pas zijn ze volwassen. Helaas zullen de meeste de volwassenheid niet halen, de babyschildpadjes zijn een zeer gewild hapje en maar ongeveer 1% overleeft.

Vijf soorten schildpadden komen hun eieren leggen in Panama; leatherback, hawksbill, loggerhead, green turtle, en de olive ridley turtle. Al deze soorten zijn bedreigd, sommige meer dan andere, zo is de enorme leatherback al een aantal jaar niet meer gezien in Malena. De schilpadden raken onder meer verstrikt in visnetten, worden overvaren, sterven door vervuiling, hun eieren worden gegeten en hun nestplaatsen bedreigd door bebouwing.

In Malena besloot men in 2005 zich te organiseren om de schildpadden (en iguana’s) te beschermen. Het strand werd gebruikt om zand te winnen waardoor vele nesten vernield werden. De organisatie heeft ervoor gezorgd dat dit werd gestopt en verzamelt sindsdien elk jaar, vanaf eind juni tot eind van het jaar, de eieren die ’s nachts gelegd worden. Eén schildpad legt tot zo’ n honderd eieren per keer. Deze worden opnieuw ingegraven in een afgeschermd stuk strand. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat de eieren niet gestolen worden voor consumptie of opgegeten door honden. Ook houdt men zo precies bij hoeveel eieren er worden gelegd, van welke soort, en hoeveel er uitkomen. Elke avond wordt het strand geïnspecteerd op sporen van een schildpad die aan land gekomen is om eieren te leggen. Ook wordt er, vanaf augustus tot ongeveer januari, elke ochtend en avond gekeken of er schildpadjes zijn uitgekomen, en zo ja, dan worden deze verzameld in een boodschappenmandje en buiten de kooi op het strand losgelaten. Ze horen de golven en waggelen hun weg naar de zee. Hier legt de organisatie zelf uit wat ze doen, in het spaans dan.

Tussen de schildpadden door beklom ik een waterval. Het nichtje van mijn familie klom, uiterst behendig, voorop. Ik kwam daar, net iets langzamer en minder behendig, achteraan. Regelmatig schoot de krantenkop ‘Nederlandse vrouw valt te pletter in Panamese rivier’ te binnen. Dit viel gelukkig mee en ik kon levend en wel douchen onder de waterval. Heel kort dan, ik heb het niet zo op koude douches. Verder bezocht ik de prachtige ecolodge en het herbebossingsproject Heliconia, keek ik naar de hoelahoepshows van huisgenootje Gaby en zag ik prachtige zonsondergangen. En maansopgangen.

Na vier dagen verlangde ik eerlijk gezegd wel weer naar het gemak van bijvoorbeeld een wc, supermarkt, en het wereldwijde web en ben ik naar het bergdorpje Santa Fe vertrokken, waar ik me suf gegeten heb aan de sinaasappels in de tuin. Op dit moment ben ik weer terug in de grote stad, Panama City, en staan in ieder geval de bounty eilandjes van San Blas nog op het programma, voordat 29 januari deel twee van Panamaribo begint; Providencia, Colombia.