Er is één fascinerende wereldreiziger die ik overal weer tegenkom; de zeeschildpad. In Panama de Kemps schildpad, in Trinidad en Tobago de gigantische lederschildpad en een karetschildpad, en hier in Congo de groene zeeschildpad, in het Nederlands gezegend met de vreselijk naam ‘soepschildpad’.

De soepschildpad wordt iets meer dan één meter groot en heeft zijn oncharmante naam te ‘danken’ aan het feit dat hij als zeer smakelijk wordt ervaren. Dit heeft er ook toe geleid dat de soepschildpad op de rode lijst van bedreigde diersoorten terechtgekomen is en tegenwoordig door internationale verdragen beschermd wordt.

De Congolees-Franse organisatie Renatura Congo is degene die zich inzet voor de bescherming van de zeeschildpad in Congolese wateren. Je vindt hier vijf soorten; de groene zeeschildpad, lederschildpad, onechte karetschildpad, Kemps schildpad en karetschildpad. Schildpadden die helaas regelmatig terechtkomen in de netten van de plaatselijke vissers. Renatura zorgt ervoor dat de vissers de schildpadden lossnijden uit de netten en vergoedt de kosten om de netten te repareren. Een medewerker van Renatura komt elke dag langs om de gevangen schildpadden te controleren, op te meten, eventueel te voorzien van een ‘tag’ (metalen identificatieplaatje) en weer vrij te laten.

We mochten met ze meekijken. Een uurtje hotsen en klotsen over zandweggetjes bracht ons naar Pointe Indienne, een klein vissersdorpje aan de Atlantische Oceaan. Zeven schildpadden lagen al op ons te wachten. Na het invullen van al hun gegevens werden ze weer vrijgelaten en verdwenen ze in zee. Op eentje na, die was dood. Deze schildpad zat onder de tumoren. Google leerde me dat deze tumoren veroorzaakt worden door een herpes-achtig virus, firbropapillomatosis genaamd. Het is een wereldwijd probleem in vooral deze schildpaddensoort. De ziekte is niet perse dodelijk, behalve als de tumoren de interne organen aantasten. Maar vaak belemmeren de uitwendige tumoren de schildpad uiteindelijk zo in hun beweging dat ze alsnog sterven door ondervoeding. Er zijn nog veel onduidelijkheden over het virus, wel zijn er vermoedens dat vervuiling (een hoog stikstof gehalte in het water) het virus activeert. En vervuiling, daarvan is er helaas genoeg. De zwarte vlekken die je ziet op het strand zijn geen stenen of schelpen, het is teer. Teer afkomstig van de vele olieboringen op zee. Het hele strand ligt er vol mee. De onderkant van mijn slippers zijn nog steeds voorzien van een laagje asfalt.

Al hobbelend terug naar huis zagen we opeens iemand lopen met een schildpad op z’n hoofd. Hee!? Volgens onze begeleider, en vertaler, de tumorenschildpad.  De vissers mochten deze schildpad meenemen na controle van de Renatura medewerker. Een soepschildpad die zijn naam eer aan gaat doen. Smakelijk.