Vanuit Malaga neem je de bus en daal je af langs de Costa del Sol. Pas na een uur komt deze sol ook daadwerkelijk boven de costa uit en nog twee uur later zie je de eerste zuil van Hercules uit de zee oprijzen; de rots van Gibraltar.

Hercules, zoon van Zeus, moest twaalf onmenselijk zware klussen zien te klaren om een schuld te vereffenen. Zijn tiende opdracht bestond uit het stelen van de kudde van koning Gerion, een reus met drie bovenlichamen. Hercules doodde Gerion en spleet het Atlasgebergte doormidden om de runderen makkelijker te kunnen verplaatsen. Zo kwam er een doorgang tussen de Atlantische Oceaan en de Middelandse Zee; de Straat van Gibraltar.  De tweede zuil van Hercules is de Jebel Musa, een bergtop in Marokko, op dik twintig kilometer afstand.

(Een andere versie is dat de Straat van Gibraltar 5,3 miljoen jaar geleden is ontstaan toen het Atlantische zeewater doordrong tot het uitgedroogde Middellandse Zeebekken, maar ik vind de eerste leuker)

Voorbij deze zuilen van Hercules begint het grote onbekende; de rest van de wereld. De rots van Gibraltar speelt al eeuwenlang een belangrijke religieuze rol; hier werd geofferd aan de goden voordat men de Atlantische Oceaan opvoer. In de grotten in de ruim vierhonderd meter hoge rots zijn onder andere voorwerpen gevonden van de Feniciërs, die hier al rond 950 voor Christus een stad stichtten. Ver hiervoor, van ongeveer 90.000 tot 30.000 jaar geleden, was het schiereiland al bewoond door Neanderthalers. Vanwege deze rijke geschiedenis zijn de grotten en omgeving genomineerd voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Het schiereiland is vernoemd naar de Moorse veroveraar Tariq ibn Zijad die in 711 het land innam. Jebel (berg) el Tariq werd later verbasterd tot Gibraltar. In 1704 namen de Britten Gibraltar in, met hulp van de Nederlanders die samen met de Britten vochten tegen de Spanjaarden. Toen de oorlog met Spanje in 1713 tot een einde kwam werd de Britse macht in Gibraltar officieel erkend. Spanje is het hier nog altijd niet mee eens.

Fish, chips en apen

Wanneer je vanuit het Spaanse dorpje La Línea de la Concepción de volledig geautomatiseerde grens oversteekt hoor je al snel het spanglish van de bevolking. Hoewel de officiële taal Engels is, spreekt men op straat een mix van Spaans en Engels en schakelt men zonder problemen, ook binnen een zin, over van de ene naar de andere taal. Verder is de ongeveer zes vierkante kilometer vooral Brits, met veel fish & chips en Engelse pubs. Gelukkig houdt Brits ook in; overheerlijk Indiaas eten. (Vegetariërs, ga naar Sai Darbar, en vergeet de lassie niet)

Gibraltar’s grootste attractie (naast tax-free sigaretten en drank) is de kolonie van ruim tweehonderd berberapen op de rots. Het zijn de enige ‘wilde’ apen in Europa, en hoe ze daar terecht zijn gekomen blijft een mysterie. In ieder geval waren ze er vóór de Britten, al in 1610 werden ze beschreven als de enige echte eigenaren van de rots, ‘with possession from time immemorial‘. Waarschijnlijk zijn ze met de Moren meegekomen uit Noord-Afrika. Hoe dan ook, volgens een legende blijft Gibraltar in Britse handen zolang er apen op de rots leven en daar wordt dus voor gezorgd door ze bij te voeren en te voorzien van de nodige medische zorg.

Voor bezoekers staan er hoge straffen op het voeren van de apen en op vele manier wordt gewaarschuwd géén eten en drinken mee te nemen op de rots. Veel mensen hebben hier blijkbaar moeite mee en je ziet dus regelmatig een makaak wegrennen met een zakje chips of een cola. Kwalijker nog is dat de gidsen ze snoep voeren om toeristen te vermaken. Deze apen zijn dus niet bang van mensen, én verwachten snoepgoed. Iets wat al vaker tot pijnlijke confrontaties heeft geleid. In 2008 besloot een groep apen hun vertier onderaan de rots te zoeken en sloeg aan het plunderen in de mensenwereld. Uiteindelijk zijn er toen zo’n vijfentwintig apen ‘geruimd’. Onlangs is er een groep relschoppers naar een safaripark in Schotland afgevoerd. Ondertussen zijn de echte wilde berberapen op die andere zuil van Hercules, in Marokko, met uitsterven bedreigd door sterk afnemend leefgebied en de illegale huisdierhandel. Het blijft toch moeilijk, samenleven…